Forbes Bureau Veritas глобал компанияси биринчи аёл ижрочи директори, асли ўзбекистонлик Наталья Шуман ҳақида ҳикоя қилади.
Наталья Шуман таълим олиш учун она юрти Ўзбекистонни тарк этганда 16 ёшда эди. У дунёга келган пайтда Совет Иттифоқининг бир қисми бўлган Ўзбекистон дунёнинг қолган мамлакатлари учун ёпиқ эди. Бироқ Наталья Хитой ва Ҳиндистон таъсирида турли хил иммигрантлар жамияти бўлган пойтахт Тошкентда дунёга келди. Аҳоли турли қатламларининг кишиларга бундай таъсири Натальяда ўзига хос таассурот уйғотган. У дунёнинг кўпроқ қисмини кўриш учун Ўзбекистонни тарк этишни истаётганлигини англаб етди.
Охирги интервьюларидан бирида Натаьля Собиқ Иттифоқда касб фаолиятида илгарилашнинг фақат икки йўли: муҳандис ёки иқтисодчи бўлиш эканлигини ҳикоя қилади. Наталья Санкт-Петербург университетида халқаро иқтисодий алоқалар ва молияни ўрганишга қарор қилди.
Бир неча ўн йил олдинга назар ташласак, Наталья Шимолий Америкадаги синовлар, текширишлар ўтказиш ва саноатни сертификатлаштириш соҳасида дунёвий етакчи, даромади 5 миллиард доллардан ортиқ бўлган Bureau Veritas’да биринчи аёл директор. Forbes журналисти Бонни Маркус унинг ғаройиб саёҳати ҳақида кўпроқ нарса билиб олишга қарор қилди.
Бонни Маркус: Ўзбекистонда аёл киши сифатида касбга эга бўлишингиз қўллаб-қувватланганми?
Наталья Шуман: Оиламиз ўртача даромадга эга бўлган оила эди. Отам учувчи, онам эса ўқитувчи эди. Улар ҳар доим карьерамни давом эттиришга ундаган. Совет Иттифоқида қиз болалар уйда ўтириш, оиласи ва турмуш ўртоқларига ғамхўрлик қилишга ундалган. Бироқ бизнинг оиламизда карьерам бўлмаслиги ҳеч кимнинг хаёлига келмаган.
— Демак, сизни оилангиз даъват қилган?
— Ҳа, шундай. Онам нимададир устунликка эришишга эътибор қаратишни таъкидлар эди. У ҳар доим менга: «Уйга вазифангизни бажаришга қанча вақт кетиши муҳим эмас. Асосийси — натижа. Муҳими, ажойиб натижалар кўрсатишингиз керак», — дер эди. Бу ҳаёт йўлимда ёрдам берган деб ўйлайман. Ёшлигимда бажаришга киришган ҳар бир ишда, шунингдек, раҳбар сифатидаги карьерамда ишни аъло даражада бажаришни истардим.
Шуман ўқишни аълога тугатди ва банкирликни танлади, бироқ банк соҳасидаги битта стажировкадан сўнг, буни ўзи учун зерикарли деб қарор қилди ва рекрутинг саноатига ўтиб кетди.
Шуман: Ишни жуда кичик стартапдан бошладим. У Санкт-Петербургдаги биринчи рекрутинг агентлиги бўлиб, уни икки америкалик ёш аёл бошқарар эди. Дастлаб уларга маъмур сифатида қўшилдим. Уларга россиялик номзодларни жалб қилишга кўмаклашдим. Ўшанда талаба бўлганлигим учун маош мени қизиқтирмас эди. Бироқ мазкур икки аёл туфайли Америка маданияти ҳақида яхши таассуротга эга бўлдим. Президент Путин ўшанда Санкт-Петербург мэри эди ва у бизнинг рекрутинг бўйича лицензиямизни имзолади. Уч-тўрт йилдан сўнг, жуда омадли фирмага айланганимизда россиялик мутахассисларни қабул қилишда кўмаклашиш учун кўплаб жуда йирик чет эл компанияларини жалб қилдик. Биз жуда машҳур бўлиб кетдик ва Kelly Services эътиборини тортдик. 1997 йилда улар фирмамизни харид қилди.
Kelly Services компанияда қолиш-қолмаслигимни сўради, компания қиймати мен учун шунчалик жозибали эдики, унда қолишга қарор қилдим. Улар Москвага боришимни ва у ерда офис очишга кўмаклашишимни сўрашди. Кейин Лондонга, ундан кейин Нью-Йоркка келишимни сўрашди. Бу жуда мароқли эди. Ўша пайтда ёлғиз эдим ва бу қийинчилик туғдирмасди. Ишим уларда яхши таассурот уйғотди ва имкониятлар келишда давом этди. Эҳтимол энг диққатга сазовори 2001 йилда Қўшма Штатларга кўчишим бўлди. Улар учун Нью-Йоркда стартап офис очдим.
Маркус: Маданият борасидаги қийинчиликлар катта бўлган бўлса керак.
Шуман: Мутлақо ҳақсиз. Нью-Йоркка кўчиб ўтганимда жуда ва жуда қийналганман. Қўшимча таълим олишим кераклигини тушуниб етганман. Kelly Services Колумбия университетидаги Executive MBA дастурига қўшилишимга рухсат берган.
Бу дастурга 20 ой қатнадим ва бу дунёқарашим, тўғрисини айтганда ҳаётимни ҳам бутунлай ўзгартирди. У менга бизнеснинг турли қисмлари; бизнесни қандай юритиш, етакчилик нима эканлиги, нима учун бу ерда эканлигимиз ва бу ҳаётда нимага эришишга уринаётганлигимизни кўрсатди.
Kelly Services’нинг муаммоларини унчалик кўп ўйламасдан ҳал қилганлигим карьерамнинг бошланғич босқичида менга ёрдам берганлигини тушундим.
Маркус: Муваффақиятларингизга нима сабаб бўлди?
Шуман: Мақсадларим. Нега шу ерда эканлигим. Нега дунёга келганлигим. Дунёга таъсир қилиш учун нима қила оламан. Булар ҳақиқатан катта етакловчилар ҳисобланади.
Маркус: Карьерани ривожлантириш ва ўсиш учун бошқа аёлларга энг яхши тавсиянгиз.
Шуман: Мен учун бу «Кўникиб қолманг». «Муваффақиятга эришгансиз, бироқ эртага мен учун нима қила оласиз?»
Ҳар бир бизнес ўзингиз кутганингиздан кўпроқ нарсага эришишингизни истайди. Ўзингизни танқид қилувчи линзага эга бўлиб, доим ўзингизни баҳолаб боришингиз керак деб ҳисоблайман. Шу тонгда бюджет йиғилишимиз бўлиб ўтди. Уч соат давом этди, жуда кўп саволлар муҳокама қилинди. Йиғилиш сўнгида бошлиғим «Ўз ролингизни қабул қилганлигингиз ва шу лавозимда эканлигингиздан жуда бахтиёрман. Охирги олти ойдаги муваффақиятингиздан жуда мамнунман», деди. Албатта, буларни эшитиш жуда ёқимли эди. Бу менинг жамоам, бутун офис, 20 киши, телефон ва видео кўз ўнгида эди. Бироқ йиғилишдан қайтаётиб, бошқа учрашувга бора туриб, «Бундан яхшироқ нима қила оламан? Нима яхши кетмаяпти ва янаги сафар қандай яхшилай оламан?» деб ўйлай бошладим.
Маркус: Аёл эканлигингиз сизни ортга тортиб турганлигини ҳис қилганмисиз?
Шуман: Бу мени ортга тортиб турганлигини ҳеч қачон ҳис қилмаганман. Чунки бу ўзингизни қандай тутишингиз ва қандай позицияда эканлигингизга боғлиқ. Ҳуқуқ? Ҳар доим ўзимни тенг ҳуқуқли деб ҳисоблайман. Нима учун бирор нарса фақат эркаклар учун ёки фақат аёллар учун бўлиши керак, бу адолатсизлик. Фикримча, ҳамма учун адолатли имконият бўлиши лозим. Мен жуда ишбилармон ва прагматик одамман. Аёллар учун касбий илгарилашда ҳамон тўсиқлар борлигини тушунаман. Бироқ ҳеч қачон уларга дуч келмаганлигим сабабли омадим чопган деб ўйлайман.
Изоҳ (0)