Филиппин полицияси «гиёҳванд моддалар савдосига қарши уруш» доирасида одамларнинг оммавий равишда ўлдирилишини яшириш усулини топди. Reuters агентлигини аниқлашича, полиция отишмаларда ҳалок бўлган инсонлар танасини худди жароҳат олган кимсалар сифатида, уларнинг ҳаётини сақлаб қолишга ҳаракат қилгандек шифохонага олиб боради. Шифокорлар уларнинг ўлимини аниқлайди ва ортиқча савол бермайди. Йил давомида Филиппиндаги гиёҳванд моддаларга қарши кампанияларда бир неча минг одам ҳалок бўлди, деб хабар берди Meduza.
Филиппинда «Гиёҳванд моддалар савдосига қарши уруш» Родриго Дутерте 2016 йил июнь ойида мамлакат президенти сифатида тайинлангач бошланди. У ўзининг инаугурация нутқида гиёҳванд моддалар савдосига чек қўйиш ва барча воситачиларни ўлдириш борасидаги режасини маълум қилганди. Шундан сўнг мамлакатда оммавий қирғин бошланди: ОАВ одамларнинг суддан ташқари қатл қилинаётгани ҳақида хабар берган; полиция ва «халқ дружиналари» воқеа жойида гиёҳванд моддага алоқаси бор дея гумонланган барчани ота бошлади.
Полиция эса қотилликларни юқоридаги усул билан яширган. Аслини олганда шифохонага олиб борилган одамларни қутқаришнинг имкони йўқ; бунда шифокорлар зиммасида фақатгина унинг ўлими сабабини аниқлаш қолади.
Манила ва Кесон-Сити полициясининг ҳисоботларига кўра, «гиёҳвандликка қарши кампания»нинг дастлабки саккиз ойи давомида полиция ўтказган операциялардан сўнг 301 нафар инсон шифохонага етказилган; улардан икки нафаригина тирик қолган.
Маълумотлар бу каби ҳолатлар ойдан-ойга ортиб борганини кўрсатади. 2016 йилнинг июлида, «гиёҳвандликка қарши уруш» бошланганида шифохонага олиб келинганлар орасида 10 нафаргина ўлим ҳолати аниқланган (кампаниянинг биринчи ойи давомида ўлдирганларининг 13 фоизи); 2017 йилнинг январида эса бу каби ҳолатларда ҳалок бўлганлар сони 51 нафарга (85 %) етди.
Агентлик билан суҳбатлашган Маниланинг юқори лавозимли полиция ходимининг сўзларига кўра, ҳуқуқ-тартибот органлари ходимлари ОАВ назаридан қочиш ва жиноят изини яшириш мақсадида айнан шу усулни танлаган.
Шифохоналарда бўлиб ўтган воқеа сабаби суриштирилмайди ва полициячиларга ортиқча савол берилмайди. Шифокорлар шунчаки ўлимни аниқлаб жасадларни моргга юборади. «Шунчалик шафқатсиз эшитилаётганидан афсусдаман, лекин аслида шундай. Мени фақатгина беморнинг соғлиги ташвишга солади. Мен тергов билан шуғулланмайман», — деди Кесон-Ситидаги «Восток Авеню Медикал Сентер» тез ёрдами бўлими бошлиғи вазифасини бажарувчи Вилли Салюдарес.
Тўрт нафар шифокорнинг журналистларга сўзлашича, ҳалок бўлганлар танасидаги излар уларнинг отишма вақтида тасодифан ўлганини исботламайди. Кўплаб қурбонларнинг бош ва юрак соҳаси атрофида ўқ жароҳатлари топилган. Баъзи ҳолларда уларга жуда яқин масофадан ўқ узилганини кўриш мумкин. Буларнинг барчаси қасддан амалга оширилганининг исботидир.
Полициячилар ҳуқуқ-тартибот ходимлар ҳеч қачон биринчи бўлиб ўт очмаганликларини қатъий таъкидламоқда. Жавоб ўқини ҳам фақатгина ўзларини ҳимоя қилиш учун очган
Reuters маълумотларига кўра, 2016 йилда «гиёҳвандликка қарши операциялар» вақтида Филиппинда гумонланувчиларнинг 97 фоизи отишмаларда ҳалок бўлган. Бундан ташқари полициядагилар жароҳат олганларни отишмадан бир неча соат ўтиб эмас, дарҳол шифохонага олиб боришларини қайд этди.
Филиппиннинг янги президенти томонидан ташкиллаштирилган «Гиёҳванд моддаларга қарши кампания» БМТ, Европа Иттифоқи ва АҚШ томонидан қораланди. Барак Обама президентлик даврида ушбу ҳолат бўйича инсон ҳуқуқларининг бузилаётгани ҳақида билдирган айбловига Родриго Дутерте уни «фоҳишанинг ўғли», дея жавоб қайтарганди.