Америкалик олимлар Ер орбитасидан ташқарига космик парвозлар юрак ва қон-томир касалликлари туфайли юзага келадиган ўлим хавфини кескин оширади, деган хулосага келди. Катта эҳтимол билан, бу космик радиация таъсири билан боғлиқ, деб ёзади «Интерфакс».
Флорида университети ходимлари бошқа илмий марказлардаги ҳамкасблари билан уч хил гуруҳдаги космонавтлар ўлими сабабларини таҳлил қилди, булар: коинотга ҳеч қачон учмаганлар, Ернинг паст орбитасида бўлганлар ва «Аполлон» Ой миссияси аъзолари — бугунги кундаги Ер магнитосфераси ташқарисига чиққан ягона кишилар.
Юрак ва қон-томир касалликларидан ўлиш даражаси «Аполлон» космонавтларида (43 фоиз) Ерда шуғулланган (9 фоиз) ва Ернинг паст орбитасига учган (11 фоиз) ҳамкасбларидаги кўрсаткичдан қарийб тўрт баробар кўп эканлиги маълум бўлди.
Бундай қонунийликнинг эҳтимолий сабабини аниқлаш учун, тадқиқотчилар лаборатория сичқонларига вазнсизлик ҳолати симуляцияси билан бирга, космик радиация таъсирини берди.
Маълум бўлишича, вазнсизлик юрак ва қон-томир тизимига кўринмайдиган салбий таъсир ўтказади, аммо ярим йил давомида (инсон ҳаётининг 20 йилига тенг) унинг таъсирлари йўқолади. Вазнсизлик ҳолати симуляцияси билан бирга ёки усиз, космик радиация таъсирига учраган сичқонларда шунча муддатда артериянинг ички қобиғи (эндотелия) функцияларининг яққол бузилиши кузатилди. Бундай бузилишлар атеросклероз ва у чақирадиган касалликлар (юракнинг ишемия касаллиги, ишемик инсульт ва бошқалар) ривожланиши асосида ётади.
Изоҳ (0)