Kuzda bo‘lib o‘tadigan referendum yakunlari bo‘yicha Shotlandiya mustaqillikka erishsa, bu mamlakatdan yadro qurollarini olib chiqib ketish Britaniya hukumatiga 2,5 milliarddan 3,5 milliard funt sterlinggacha (4,2—5,9 milliard dollar) tushishi mumkin. Bu haqda Qirollik mudofaa tadqiqotlari birlashgan institutiga tayanib, “ITAR-TASS” xabar berdi.
Buyuk Britaniyaning butun yadro potensiali suv osti kemalariga joylashgan bo‘lib, ular saqlanadigan yagona joy Shotlandiyadagi Klayd bazasidir. U mamlakatning g‘arbiy qirg‘oqlarida, Glazgodan taxminan 40 km uzoqlikda joylashgan. U yerda Buyuk Britaniyaning yadro qalpoqchali Trident ballistik raketalari bilan qurollangan to‘rtta atom suvosti kemalari saqlanadi.
Biroq Shotlandiyada mustaqillik tarafdorlari g‘olib chiqqan taqdirda ushbu mamlakat yadrodan xoli hudud deb e’lon qilinadi va cheklangan vaqt ichida London o‘z yadro qurollarini hududdan olib chiqib ketishi kerak bo‘ladi. Avvalroq bu deyarli bajarib bo‘lmaydigan va Britaniya hukumatiga o‘n milliardlab dollarga tushadigan vazifa deb sanalgan edi, biroq Qirollik mudofaa tadqiqotlari birlashgan instituti taqdim etgan ma’ruza bu fikrni rad etdi.
Hujjat mualliflari boshqa bir muammo — vaqt muammosi borligini ta’kidlagan. Ularning fikricha, yadro qurolini nisbatan bezarar ravishda ko‘chirib o‘tkazish yangi avlod atom submarinalari orqaligina amalga oshirilishi mumkin, bu esa 2028-yildan so‘nggina ro‘y berishi kutilmoqda.
Bundan tashqari, yadro qurolini deaktivatsiya qilish va chiqarib ketish, shuningdek hududni va suvni tozalash uchun kamida o‘n yil talab qilinishi ta’kidlandi.
Eslatib o‘tamiz, 2014-yil 18-sentabrda shotlandiyaliklar umumxalq referendumining (muhim davlat masalasini hal qilish uchun u to‘g‘rida umumxalq fikrini olish) “Shotlandiya mustaqil davlat bo‘lishi kerak, deb o‘ylaysizmi?” savoliga javob berishi kerak bo‘ladi.
1707-yildan buyon Angliya bilan qonuniy tuzilgan ittifoqda bo‘lgan Shotlandiya 1997-yilda cheklangan avtonomiyaga ega bo‘lgan edi. 1999-yildan uning hududida o‘z parlamenti va ijro etuvchi hukumati faoliyat olib bormoqda. Biroq ularning vakolati asosan ta’lim, madaniyat, sog‘liqni saqlash, transport, atrof-muhit muhofazasi va shunga o‘xshash sohalar bilan chegaralangan. Shuningdek, Shotlandiya o‘z sud tizimiga ham ega.
Izoh (0)